ницы кæны

... æхсæв æй хуыcсæг нæ ахсы, хæрзчысыл йедтæмæ хæргæ дæр ницы кæны, æдзух кувы æмæ æрмæст уый курæг у, цæмæй йын бæхыл бадыны æмæ рацу-бацу кæныны бар радтæм иукъорд хъазахъхъаджимæ. –... он не спит по ночам, почти что ничего не ест, постоянно молится и только просит позволения покататься верхом с несколькими казаками. (Л. Толстой, Хаджи-Мурат)

йæ дзыпп нæ амоны – денег у него нет (т.е. в кармане пусто)

Бæрзонд исдуг асагъæс, аджис-къус кодта, фæлæ дзургæ ницы скодта æмæ хардзы гæххæтт йæ дзыппы атъыста. – Высокий задумался на мгновенье, но ничего не сказал и положил счет в карман. (Лев Толстой, Хъазахъхъ)

Дзæвгар рæстæг нæ ничиуал ницы сдзырдта. – Продолжительное время из нас никто больше ничего не сказал. (Малиты В., Гуйман)

Ногбоны ма уыдонæй уæлдай кодтой ноджы дзæвгар æндæр уæливыхтæ дæр, фæлæ уыдон цал хъуамæ уыдаиккой, кæнæ сын цахæм динон нысан уыдис, уый зæрæдтæй рæстмæ ничиуал хъуыды кæны, зонадон литературæйы дæр ницы ис уыдон тыххæй, уымæ гæсгæ уыдон фæдыл дзурын зын у. – Помимо них (пирогов) на Новый год делали еще много разных пирогов с начинкой из сыра, но сколько именно их должно было быть и какое у них религиозное назначение, этого из стариков уже никто точно не помнит, да и в научной литературе по этому поводу ничего нет, поэтому говорить об этом трудно. (Цыбырты Л., Ирон адæмон бæрæгбонтæ)

Ацы ран дæр усгуртæ зилдух кодтой зæрдæдзæугæ æмæ хъæздыг чындздзон чызджы алыфарс, фæлæ уый никæмæн ницы ныфс лæвæрдта. – Женихи и тут крутились около симпатичной и богатой невесты; но она никому не подавала и малейшей надежды. (Чиныг: Æмбалты Цоцко, Уацмыстæ)

Чи зоны, чиныгкæсæгмæ уый фæкæсдзæнис æнахуыргомау, æрымысæгау, фæлæ уæ бауырнæд, мысгæ йæ не ’рчындæуыди, куыддæрты йæхи 'гъдауæй афтæ рауади, æмæ йыл æндæр ном сæвæрæн ницы амалæй уыдис. – Может быть, читателю оно покажется несколько странным и выисканным, но можно уверить, что его никак не искали, а что сами собою случились такие обстоятельства, что никак нельзя было дать другого имени, и это произошло именно вот как. (Н. Гоголь, Шинель)

Нæ хъусыс ницы, саугуырм дæ, къуытты дæ. – Ты ничего не слышишь, ты абсолютно слеп, ты нем. (Хъодзаты Æхсар, Нерудæйæ)

Уый йеддæмæ ныр куыдтæ æмæ цытæ кæнынц, уый ницы у: Ныры лæппутæ хи ирхæфсынæн, хуыздæр куыстæн, уый ссардтой, æмæ æхсынæнтæ къæрццытæ кæнынц æмæ сын сæ цъæрттæ тутæ кæнынц, – загъта лæг, былысчъилтæгæнгæ, æмæ лæппу хъазахъхъ æхсынæнтæ куыд æхсынынц æмæ сын сæ цъæрттæ куыд тутæ кæнынц, уый фæзмын байдыдта – Так-то люди делают, а не то что как теперь: только и забавы у ребят, что семя грызут да шелуху плюют, – презрительно заключил старик, представляя в липах, как грызут семя и плюют шелуху нынешние казаки (Лев Толстой, Хъазахъхъ)

Дыууæ мæгуыр зæронды æрвылбон сæхи хурмæ тавынц куы Тедойы, куы Симоны дуармæ. Сæхи ирхæфсынц сæ лæппуйы бонтæ мысынæй, сæхицæй æппæлынæй. Æндæр сын сæ фадат ницы дæтты нæдæр исты аразынæн, нæдæр хъуыды кæнынæн, нæдæр, майдыма, хи ирхæфсынæн. – Два бедных старика греются на солнышке то у калитки Тедо, то у калитки Симона. Себя они развлекают тем, что вспоминают свою молодость и бахвалятся. У них нет возможности заниматься чем-нибудь другим: ни мастерить что-нибудь, ни предаваться размышлениям, ни, на худой конец, развлекаться. (Джыккайты Ш., Ирон аив дзырды зæрингуырд)

Уазæг чызджы иунæгæй куыд ауагътат, майдыма йæ исчи аскъæфта, уæд ма цы цæсгом равдисдзыстут?! – Как вы отпустили гостившую у нас девушку одну, а если кто-нибудь ее похитит, тогда как вы еще посмеете показать свое лицо?! (Бекъойты Е. Фатимæ)

Афтæ хуыздæр уыдзæн, майдыма нæм æнæнхъæлæджы уазджытæ фæзынди. – Так лучше будет, а не то вдруг к нам нежданные гости придут. (Дзасохты М., Дзæбидыры хъул)